Auteur: Helga Ruebsamen
Titel: Het lied en de waarheid
Genre: Literatuur
Taal: Nederlands
Jaar: 1997
ISBN: 9789025443627
Aantal bladzijden: 463
Gelezen: 11 – 12 April
♥♥♥

Ik wil graag de uitgeverij Atlas Contact bedanken voor dit recensie exemplaar!

Achterkanttekst:
“ Louise Benda woont tot haar vijfde levensjaar op Java. Overdag speelt ze buiten, ‘s nachts leeft ze in een geheimzinnige wereld waarin werkelijkheid en fantasie moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. In 1939 vertrekt de familie Benda naar Europa. Louise wil het liefst terug naar huis, maar de oorlog breekt uiten ze duikt onder met haar vader.
Louise heeft een gevoelige radar voor de dingen die om haar heen gebeuren en een rijke fantasie. Ondertussen registreert ze de signalen uit de half verborgen wereld van de volwassenen, die ze in haar naïviteit niet altijd kan duiden. Later waagt zij zich aan een reconstructie van haar verleden. Het lied en de waarheid is een magistrale roman over heimwee, verlies en onschuld.”

Review:
Pfoe ik moet nog even laten bezinken wat ik ervan vond. Het boek was anders dan ik had verwacht, maar toch wel weer geheel kloppend met wat de achterkant vermeldt. Louise, Loulou, of een van de andere vele bijnamen die het meisje krijgt in het verhaal, is een dromerig kind dat in haar eigen wereldje leeft. Ze verzint een geheel eigen wereld met de nachtmensen, en dat vind ik prachtig. De verhalen over de goden, of de prins en prinses die in een boom en een bron veranderd zijn (Bam, intertekstualiteit naar de Griekse mythen van Ovidius) en de mystieke wereld, die heel veel weg heeft van het dionysische (de mystieke, onbekende, naamloze, dierlijke wereld). Die verwijzingen zijn er heel mooi in verwerkt, maar ook als je die niet ziet, is het zo prachtig geschreven, en je krijgt er een goed gevoel bij en ik voel gelijk een soort verlangen om daarheen te keren.

Door dit gevoel, komt de reis naar Europa dan ook, onverwacht, in zekere zin. Waarom willen ze deze prachtige plek verlaten? Dit komt natuurlijk perfect overeen met het gevoel dat Louise heeft, die eigenlijk helemaal niet weg wil en telkens, wanneer ze weg is, heimwee heeft en maar blijft vragen wanneer ze weer terug gaan. Hierdoor hou je ook de hoop, je wilt dat ze uiteindelijk terug gaan, en het verhaal verder gaat in hun eigen prachtige omgeving.

Het verhaal kabbelt voort zoals de rivier die eerst een prinses was. Er wordt veel in gezegd, veel in gesproken en veel in gedroomd, maar er wordt eigenlijk weinig gedaan. Vooral de bootreis was niet erg interessant. Nu is een bootreis zelf al niet heel erg interessant, als je 6 weken erover doet om naar Europa te gaan, ga je je zelf waarschijnlijk ook wel vervelen, maar het had van mij dan wat korter beschreven mogen worden, of met wat meer poespas zodat het wat interessanter zou zijn om te lezen.

De gedeelten in Parijs en Nederland sluiten hier ook bij aan. Ze waren interessanter met meer beschrijvingen van de cultuur in tegenstelling met de natuur die we kennen uit Java, maar wederom gebeurde er niet veel. Dat is ook niet erg – in het eerste deel gebeurde er ook niet dramatisch veel, maar daar werd het opgevuld met mooie verhalen en myhen, en dat was hier ook niet het geval. Ik moest af en toe het boek weg leggen omdat ik er gewoon geen zin meer in had, het was geen boek dat me uren lang achter elkaar geboeid hield.

Ook had ik liever gezien dat het verhaal een afgerond geheel was. Het einde was prachtig, dat zeker, maar af en toe worden er vanuit de toekomst terugblikken geworpen op het verhaal dat wordt verteld. Er wordt verteld over oude foto’s die Louise nog bewaard heeft, of andere zaken, waaruit blijkt dat het een toekomstperspectief is. Dit kwam zelf niet terug in het einde, wat ik jammer vond. Ik bleef met veel vragen zitten. Wanneer ziet ze haar moeder en broertje weer? Gaat ze nog terug naar haar geboorteland? Wordt ze weer de oude? Al deze vragen blijven onbeantwoord.

Het is leuk dat het verhaal uit het perspectief van een kind geschreven is. Dingen die Louisa uitlegt maar waarvan ze zelf niet weet wat het betekent, terwijl wij dat natuurlijk wel door hebben, zijn goed uitgedacht en leuk om te lezen.

Verder is het, ik heb het eigenlijk al gezegd, prachtig geschreven. Het was net alsof ik er zelf was, alsof ik zelf in die cultuur thuis hoorde. Prachtig.

Wat ik ook wel fijn vond, was dat de oorlog niet té nadrukkelijk aanwezig was. Vaak als je een verhaal leest dat zich afspeelt in de tijd van de tweede wereldoorlog, is het behoorlijk deprimerend, gaat iedereen dood en to be honest, dat vind ik niet heel erg gezellig om te lezen. Dat was in dit boek helemaal niet zo. Natuurlijk moesten Louisa, haar vader en de rest wel onderduiken, maar Louisa beseft niet wat er aan de hand is en dat maakt het verhaal ook minder zwaar, minder deprimerend.

Al met al geef ik het boek 3 sterren. Het is prachtig geschreven, en vooral bij het begin smolt ik weg. Later werd het helaas wat saaier, maar de mooie taal blijft en er zitten leuke, verrassende elementen in.