Auteur: Sam Savage
Titel: Firmin
Taal: Nederlands
Jaar: 2009
ISBN: 9789056723750
Aantal bladzijden: 194
Gelezen: 4 – 7 maart
♥♥♥

Achterkanttekst:
Firmin wordt geboren in de donkere kelder van een rommelige boekhandel in Boston, een ontmoetingsplaats voor auteurs en verwoede lezers. Al snel blijkt dit ratje zich te onderscheiden van zijn broertjes en zusjes: hij is een groot boekenliefhebber. Sterker nog: hij verslindt ze. Een geletterde rat is echter zeldzaam en Firmin zoekt een zielsverwant in boekhandelaar Norman Shine en in Jerry Magoon, een verstokte, mislukte schrijver, maar voor Firmin een held. Nu Firmin in de boekwinkel zijn onverzadigbare honger naar literatuur probeert te stillen – aan de hand van onder andere Oliver Twist, Alice in Wonderland, Don Quichot en Lolita – worden zijn emoties steeds menselijker en leert hij tegelijkertijd de barre buitenwereld kennen…

Een betoverend, allegorisch verhaal vol humor en verdriet over de allesverzengende liefde voor boeken.

Review:
Ik ben er nog niet helemaal over uit. De achterkanttekst wekte een andere indruk dan het boek. Jammer. Ik kreeg het idee van een luchtig, gemakkelijk boek over een ratje dat van lezen houdt en moeite heeft met de wereld om zich heen. Dat viel eigenlijk wel mee. Ja, het beestje houdt van lezen, het ‘verslinden’ wat op de achterkant staat is heel letterlijk genomen; hij eet in het begin de boeken namelijk op, waardoor zijn liefde voor boeken gaat groeien en hij erachter komt dat ieder boek een eigen smaak heeft (leuk bedacht!).

Maar het boek is veel meer. Het gaat tegelijkertijd over Boston dat wordt platgegooid en hoe de mensen daarmee om gaan, als om het vinden van je identiteit. Firmin is een ander beestje dan je zou verwachten als je de achterkant van het boek leest, maar hij is ook totaal anders dan wat iedereen van hem denkt. De rat die op de achterkant beschreven wordt, is klein, lief, houdt van lezen en trekt zich snel terug. De familie van Firmin vindt hem een stakker, hij zal het niet ver schoppen, hij is nogal ongelukkig. Voor Norman Shine is Firmin gewoon een rat, en voor Jerry Magoon is hij een klein lief huisdiertje dat je trucjes kan leren. Maar de Firmin die we in het boek leren kennen is pessimistisch, chagrijnig, nogal passief en af en toe behoorlijk seksistisch. Hij haat het beeld dat de anderen van hem hebben en hij komt tot de conclusie dat anderen hem nooit zullen zien zoals hij zichzelf ziet (voel je de verwantschap al met one, no one and one hundred thousand?).

Het boek zit vol met intertekstualiteiten. Op iedere bladzijde wordt wel minstens 1 boek genoemd of ernaar verwezen. Het is eigenlijk allemaal een beetje te veel.

Goed, het verhaal. Er  gebeurt eigenlijk niet zo veel in en het was niet echt een boek dat me pakte. Zoals je hierboven al kunt zien, valt er genoeg te analyseren bij dit boek, maar zoals ik zei, ik had een boek verwacht dat lekker luchtig is en snel doorleest, en dat was het niet.

Op de achterkant staat dat het boek een allegorie is. Maar een allegorie voor wat? Voor mensen die van boeken houden? Dat lijkt me sterk, en als dat wel het geval is, dan voel ik me diep beledigd. Misschien is het een allegorie voor mensen die moeite hebben met zich aanpassen in de maatschappij. Ik denk dat dat eerder in de richting komt. Firmin is op zichzelf. Wanneer zijn moeder en zijn broertjes/zusjes zijn vertrokken, is hij helemaal alleen. Hij zoekt niet het gezelschap van andere ratten, maar hij leest, hij zoekt eten en hij gaat naar de bioscoop. Hij kijkt af en toe rond in de boekwinkel maar hij heeft nooit echt contact met iemand. Wanneer Jerry Magoon hem vindt, neemt hij hem mee naar zijn kamer. Firmin wordt hier eigenlijk een soort huisdier. Hij heeft nu gezelschap, maar hij is nog steeds alleen. Hij is onbegrepen. Datzelfde geldt eigenlijk ook voor Jerry Magoon. Hij is een schrijver. Zijn boeken verkopen minimaal, hij heeft geen vrienden – er komt nooit iemand op bezoek en hij is in veel opzichten eigenlijk hetzelfde als Firmin.
De boeken die Magoon geschreven heeft, komen ook naar voren in het boek. Die boeken slaan werkelijk nergens op en ik vraag me af wat de toegevoegde waarde ervan is. Misschien om te laten zien hoe erg hij een mislukking is – als ik het zo mag zeggen?

Zoals ik al zei, ik vind het lastig. Er is wel een heleboel uit mijn toetsenbord gekomen. Er valt veel over dit boek te zeggen, maar ik weet niet precies of ik dit boek nu wel of niet leuk vond. Misschien komt dat door mijn verwachting, ik weet het niet. Voor nu geef ik het boek 3 sterren. Ik denk dat ik het in de zomer misschien nog maar eens ga lezen, misschien dat ik dan een andere kijk erop heb.

Hebben jullie dit boek gelezen? Ik ben heel erg nieuwsgierig naar wat anderen ervan vinden, dus als je het gelezen hebt, deel je ervaringen in de comments 🙂